O municipio de Meis cunha poboación que rolda os 4.776 habitantes, é un dos puntos xeográficos seleccionados para o desenvolvemento das distintas accións de difusión que engloba este proxecto. Iso é debido á grande riqueza patrimonial que alberga, tanto no seu centro histórico, como nos seus arredores.
Meis é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca do Salnés. O conxunto de territorios que compoñen o Concello de Meis representan un pequeno escenario de variadas paisaxes: montaña, chaira, val, que acercan o ceo á terra nunha mistura sempre fermosa. Recorrer este Concello é adentrarse no máis fondo e íntimo do Salnés, nunha ringleira interminable de cores, de cantos de páxaros, de olores múltiples, de arte de tódolas épocas, de sabrosa gastronomía regada con vigorosos e alegres viños.
Ó longo dunha superficie de 51,82 km.Está organizada en 7 parroquias que de maior a menor son:
Entre o patrimonio natural e cultural a destacar, atopamos:
O Mosteiro de Santa María de Armenteira, é o mellor expoñente do románico galego e está declarado Monumento histórico artístico. O Mosteiro pertenceu nas súas orixes á orde de Císter, por iso, non é de estrañar o estilo austero da decoración. Os arcos son apuntados ademais a igrexa destaca polo xogo de luces e sombras e porque está dirixida cara ao oriente.
Importante dicir que este templo é do século XII e hoxe en día está en bastante bo estado de conservación, mesmo se fan vodas, e é frecuentado habitualmente por turistas. Nos arredores do templo localízase un gran cruceiro e no interior hai un claustro que como toda gran igrexa que se prece é de visita obrigada, así como a contorna natural onde se localiza o mosteiro, xa que por alí preto pasa o río Armenteira e está acondicionado para facer roteiros de sendeirismo.
Como viñemos facer Camiño, decidimos facer a Ruta dos Muiños e da Auga (6.5km). Comeza en Armenteria e remata no concello de Ribadumia. A contorna está moi ben coidada, no camiño podes ir vendo as diversas árbores, o curso do río Armenteira e os diferentes muíños que vas atopando a medida que vas facendo o roteiro. Entre tanta beleza natural de súpeto hai unha preciosa recreación en pedra dunha aldea galega, trátase do conxunto escultórico da Aldea Labrega. Isto é a recreación en pedra por parte da escola de canteiros da Deputación de Pontevedra, da cultura etnográfica da Comarca do Salnés e de Galicia en xeral como poden ser os cruceiros, hórreos, lavadoiros, capelas e fontes.
Tamén existen restos da cultura castrexa no monte Castrove, no que tamén se sitúan os petróglifos de Outeiro de Cribo.
Ademais de tres pazos situados na parroquia de Paradela: o pazo de Señoráns, o pazo de Pompeán e o de Quintáns, destacan os antigos muíños fluviais, destacando o conxunto de Arcos.
A Illa de Arousa conta cunha poboación de máis de 5.000 habitantes, e ten unha localización xeográfica moi característica por atoparse non medio do mar de Arousa. Esta Illa alberga unha gran biodiversidade marítimo terrestre, converténdoa nun lugar idóneo para a observación e estudo de aves.
Está unida a Vilanova por unha ponte de casi dous kilómetros, unha das pasarelas máis largas de Galicia. Foi construida en 1985 para acabar co illamento que tiña o territorio, que ata entón só se podía facer en pequenas embarcacións.
Como dato curioso recalcamos que se trata do municipio máis xoven de Galicia, xa que formou goberno independente de Vilanova de Arousa a partir de 1997.
Unha vez cruzada a ponte de unión, a man dereita atopamos a zona norte da illa, onde vemos xa as primeiras praias. Conta con 36 km de costa e 11 deles son areais de augas cristalinas, algúns deles case vírxenes.
Conta con 5 portos, pero desta volta vamos parar no máis importante: Porto de Xufre. Alí atopamos embarcacións tradicionais como dornas, gamelas e as nasas que se empregan para recoller o marisco.
No interior atopamos un dos puntos máis altos: O Mirador do Santo, xa que na súa cima está unha escultura do Corazón de Xesús desde 1962 e as súas pedras foron trasladadas ata alí polo primeiro vehículo de motor que había en toda a illa coñecido por «A Cachonda» que era propiedade da conserveira da Familia Goday.
Conservas Goday, é unha fábrica data de 1879 e ata o seu peche en 1961 que foi unha fonte de riqueza e traballo para varias xeracións de habitantes da illa. Foi a primeira fábrica moderna de Galicia propiedade do empresario catalán Juan Goday que xa tiña unha fábrica de salgadura no mesmo lugar. Chegou a ser provedora da Casa Real desde que en 1881 o rei Alfonso XII visitou as súas instalacións quedando fascinado pola calidade dos seus produtos.
A illa de Atousa, sábese que foi habitada durante o Paleolítico e a Idade do Bronce e que foi invadida por normandos e musulmáns.
A metade da illa pertencía ao mosteiro dos monxes benedictinos de S. Martín Pinario de Santiago de Compostela no ano 912. No século XII a illa converteuse nun punto estratéxico para a defensa dos invasores musulmáns. Na Praia de Bufos localizouse unha necrópole romana e en Punta O Naso unha vila.
A partir de 1845 desenvolveuse a industria de salgadura e pesca de sardiña chegando a ter máis de 7 fábricas. En 1873 perdeu a súa condición de municipio e pasou a formar parte de Vilanova de Arousa como o é na actualidade. Desde 1935 ata 1945 pertenceu a Vilagarcía. En 1934 proclámase a República Federal dá Illa de Arousa que apenas duraría unhas horas.
No sur da illa atópase o Parque de O Carreirón catalogado como zona de especial protección de aves onde hai varios exemplares de garza real. Outro dos tesouros que nos atopamos é un extenso bosque con piñeiros, dunas. Esta é a parte máis virxe da illa da que falabamos nun principio.
O municipio de Catoira conta cunha poboación que rolda os 3.349 habitantes. Xeograficamente podería dicirse que é un municipio que se atopa entre a fronteira natural que separa o mar de Arousa do leito fluvial do río Ulla.
O concello, de 29,1 km², abrangue catro parroquias. Limita ao noroeste co río Ulla xa na desembocadura na ría de Arousa, ao nordeste con Valga, ao sueste con Caldas de Reis e ao suroeste con Vilagarcía de Arousa.
Aquí, albérganse as Torres do Oeste: un conxunto fortificado do s.IX e durante séculos resistiu os ataques dos exércitos normandos e os piratas sarracenos. Son un sitio arqueolóxico composto polas ruínas consolidadas dunhas torres de orixe romana que serviron de enclave fundamental para a defensa das terras da arquidiocese de Santiago de Compostela dos ataques normandos na Alta e na Baixa Idade Media. Trátase dun castelo de acceso libre e uso turístico e foi declarado Monumento Nacional. Sitúase na confluencia do río Ulla e a ría de Arousa.
Para conmemorar esta histopria, conemórase a Romaría Viquinga de Catoira, celebrada o primeiro domingo de agosto, está declarada de festa de interese turístico internacional. No segundo domingo de xullo celébrase a festa de Santo Antón de Padua, no marco da cal ten lugar a festa da solla de Catoira.
Tamén atopamos Pedras Miúdas, unha vella canteira abandonada que, de forma totalmente natural, converteuse hai anos nunha gran lagoa con moito encanto, pouco coñecida e cargada de riqueza en canto a flora e fauna. A conca que deixou a canteira de Catoira converteu esta contorna nun paradisíaco espazo natural. Contemplar esta paraxe convértese nun privilexio, xa que é o exemplo máis significativo de como a natureza é capaz de evolucionar e rexenerarse dunha forma tan especial, pois a propia lagoa parece que leva toda a vida nese lugar.
En Catoira, atopámonos cunha ermida situada nunha dos contrafortes do coñecido Monte Xiabre. Localízase na parroquia de Dimo, a escasos metros dos límites da parroquia de Abalo, moi preto do lugar onde nace o chamado Río de San Cibrán. Como moitas ermidas galegas aséntase baixo unha densa e centenaria carballeira, que podería ser un dos poucos puntos desta zona de montaña que non está repleta de eucaliptos. A capela podería ser do século XVII, xa que así parece indicar unha inscrición situada debaixo dunha xanela. Ao observar a construción pronto nos damos conta da multitude de arranxos e engadidos deste templo barroco. A súa figura lémbranos aos antigos mosteiros do século XIII e fainos pensar que no lugar existiu un templo moito máis antigo que o actual.
O municipio de Pontecesures ten unha poboación de aproximadamente 3.000 habitantes, é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Caldas.
Entre os seus monumentos máis característicos atópanse a ponte construída no século I, que une os marxes do río Ulla, así como as provincias da Coruña e Pontevedra. Reformado no século XII polo Mestre Mateo, artífice do Pórtico da Gloria da catedral de Santiago, o seu actual aspecto débese ás obras realizadas no mesmo en 1911. Consta de dez arcos.
No núcleo urbán atópase a igrexa de San Xulián de Requeixo, levantada no século XII polo arcebispo Xelmírez sobre outra edificación anterior, nun lugar onde se emprazaba un antigo castro celta. O templo sofre diversas reformas ao longo dos séculos. Nel sobresae a súa torre-campanario e, no seu interior, de planta rectangular e nave única, os seus retablos policromados. Nunha remodelación que tivo lugar en 1918 localizáronse restos romanos.
Pontecesures foi sempre unha próspera e industrial vila debido á súa excelente situación xeográfica e á actividade das súas xentes. Gozaba dunha excelente situación xeográfica cun importante nó de comunicacións.
O río Ulla navegable ata a vila, liña de ferrocarril con estación de parada, estrada xeral que a unía con Santiago, Pontevedra, Villagarcía e A Estrada facían deste pobo a principal vía de transporte.
Tal era a súa importancia que desde o ano 1467 era o único porto autorizado para a descarga de sal.
No ano 1.795 construíuse un inmenso edificio de pedra con trazas de estilo barroco, con escudo borbónico á fronte, chamado Alfolí de Rendas Estancadas do Tabaco, a terceira construción destacable da vila. Máis adiante, apoiado en que era o único porto autorizado para a descarga do sal, usouse este edificio para almacén e distribuidor deste produto.
O sal chegaba a Pontecesures por vía fluvial en barcos de vela dunhas vinte toneladas de carga procedente dos grandes cargueiros que fondeaban en Vilagarcía e que non podían entrar nesta vila por falta de calado do río Ulla. Ademais de depósito de sal e de tabaco, fai uns oitenta anos dedicábanse neste Alfolí a refinar azucre que entraba alí en forma de mestura cristalina.
Na fachada do Alfolí aínda se conserva un escudo borbónico e o seguinte texto: «Os almacéns da renda do tabaco construídos no ano de MDCCVC reinando o señor Dn Carlos IV». A súa función foi efémera xa que ante a perda das colonias e a diminución do tráfico do tabaco, foron vendidos polo Estado no ano 1840.
A poboación do municipio de Rois ascende a 4.564 habitantes. Ten unha paisaxe moi marcada pola influencia do Val do Sar e dos ríos de Liñares e Rois onde podemos atopar unha variedade de hábitats e especies
Ademais, conta cunha gran riqueza etnográfica e monumental, como pazos hórreos cruceiros igrexas etc. Desde este municipio parte a última etapa ata Santiago de Compostela.
A maior parte do patrimonio do municipio está formado polas igrexas. Podemos visitar a igrexa de San Tomé de Sorribas, a cal conta cun vía Crucis. Entre Urdilde e Rois hai outras como a de Santa María de Urdilde, San Vicente de Aguasantas, San Miguel dá Costa, San Pedro de Herbogo, Santa María de Leroño ou a capela de Soutullo.
Tamén hai dous importantes pazos en Rois, un é o pazo do Faramello no que destaca ademais do edificio os seus coidados xardíns. Está situado moi preto do castro Lupario. Outro sería o pazo de Antequeira situado non moi lonxe da igrexa de San Mamede de Rois. Conta o municipio tamén cun campo de golf e próximo a leste hai unha praia fluvial.
O Pazo de Antequeira, en Oín.
Construído no século XVIII sobre unha casa do século XV o pazo de Antequeira, componse de tres corpos: dous saíntes e un central cunha solaina central á que se accede por unha fermosa escaleira de pedra. Xunto a el, restaurada recentemente, atópase a capela de San Juan Nepomuceno, de gran interese arquitectónico, abovedada e cun relevo do santo na súa fachada.
O seu xardín, con boas especies como camelias, magnolias, hortensias…, atópase moi ben conservado, do mesmo xeito que o propio pazo, propiedade na actualidade da familia Rengifo.
O Pazo do Faramello, en Ribasar.
Situado xunto a un río e construído no século XVIII sobre unha antiga fábrica de papel, o pazo de Faramello, orientado ao poñente sobre unha sombreada ladeira, conta cunha fermosa balconada que percorre a súa fachada occidental e unha magnífica obra de cantería.
A súa capela, moi sinxela, foi construída no século XVIII polo señor Cortés en Angueira de Castro.
O seu xardín conta como elemento destacado cun atractivo paseo ao longo do río, que é cruzado en distintos puntos por elementais portezuelas de madeira.
Construcións civís: Os Hórreos.
Entre o gran número destas construcións no termo municipal, dadas as súas características, cabe destacar os de Casa do Porto, Campos de Xei, Souto, Liñares e Francelos.
Construcións relixiosas: As igrexas das 12 parroquias.
De entre elas, dous, a de Leroño e a de San Miguel de Costa conservan aínda elementos de arquitectura románica, destacando que a primeira foi comezada a construír a finais do século XII. A maior parte das igrexas do municipio foron, con todo, construídas no século XVIII.
Tamén existen 3 capelas situadas nos lugares de Ou Aido, Ferreiros e Ou Soutullo.
Hai numerosos cruceiros, algúns de gran interese, distribuídos por diversos lugares e aldeas, como é habitual en Galicia.
Xacementos arqueolóxicos:
O Castro Lupario, situado na parroquia de Ribasar na estrada N-550, entre os quilómetros 10 e 11, pertence aos concellos de Rois e Brión sendo un dos máis importantes xacementos arqueolóxicos da área de Santiago.
O Castro de Socastro, situado na parroquia de Herbogo a só 150 metros do lugar de Socastro, ocupa unha pequena meseta, contando cunha planta ovalada tendendo a triangular.
O Castro de Picadizo, situado na parroquia de Buxán, a uns 500 metros do lugar de Picadizo, está emprazado no bordo Norte dunha pequena meseta formada entre o río Rois e un regato. Está pechado polos lados Norte, Leste e Oeste cun terraplén sobre o que aparecen restos do parapeto de pedra. Atópase en bo estado de conservación.
É o noso destino final para chegar a Catedral, sabes cal é a historia desta?
Bernardo o Vello, Mestre Admirable, e Roberto, inician a construción da Catedral Románica no ano 1075, baixo o reinado de Alfonso VI e sendo Bispo D. Diego Peláez. Tras esta etapa inicial, diversos avatares suspenden ou, cando menos, retardan as obras ata que toman un novo impulso en tempos do Arcebispo Gelmírez, no ano 1100, a cargo do Mestre de Praterías; aos poucos a construción da Catedral irá avanzando ao longo do século XII, encargándose, en 1168, ao Mestre Mateo, a terminación da mesma, incluíndo o peche occidental e a construción do Coro na nave maior, de maneira que en 1211 celébrase a consagración da Basílica coa presenza de Alfonso IX. Aínda que a estrutura medieval mantívose no fundamental, ao longo dos séculos a Catedral foi variando a súa #fisonomía coa construción no Renacemento do Claustro e os seus espazos anejos e, sobre todo no Barroco, en que se realizan obras como a capela maior, os órganos, o peche da cabeceira ou a fachada do Obradoiro entre outras importantes actuacións. Durante o Neoclasicismo realízase a nova fachada da Azabachería e nos últimos cen anos seguíronse realizando diversas actuación.
